Gazete dergi takip ederim, haberleri keser biriktirim ancak pek öyle köşeyazarlarını takip eden birisi değilim. Forum.DonanımHaber.com üzerindeki saat forumunu düzenli olarak takip ediyorum, çok da yararlı bir forum, işte orada gördüm, Haşmet Babaoğlu 15 Kasım 2008 tarihinde Sabah gazetesindeki köşesinde saatler üzerine hayretler içinde okuduğum bir yazı yazmış meğer.
Yazıda özetle, günümüzde artık kol saatlerinin işlevlerinin kalmadığı, bilezik niyetine takıldığı, bu bileziklere milyonlarca dolar harcandığı, bunun da kendisini ne kadar üzdüğünü yazmış.
Şöyle cümleleri var ki inanılmaz:
"Bu saat meselesi... Modern kapitalizmin tüketim girdabında nasıl boğulup gittiğimizi en iyi anlatan örneklerden biri..."
veya şu cümledeki fikirler de akıllara zarar:
"Oysa bu işlevi kimsenin umurunda olmayan pahalı saatler için İsviçre'deki atölyelerde hala eski özenleri ve incelikleriyle çalışıyor ustalar."
Yazının sonuna doğru başlığa aldığım cümleyi de okuyunca kendimi bir tuhaf hissettim:
"Modern insanın kolundaki şık saat neyi gösteriyor?"
Yazıda sözünü ettiği arkadaşı kimdir bilemiyorum elbette, ancak kolunda bir kaç bin dolarlık bir saat taşıyan kimse aptal olmasa gerek. Peki neden saatine değil de cep telefonuna bakıyor da sayın Babaoğlu'na böyle garip bir yazı yazdırıyor? (Ya saatine alışamadığından veya saatiyle cep telefonunun saatini eşitlemek istediğinden olabilir.)
Sanıldığının aksine gazetelere dergilere televizyonlara haber olan o çok çok pahalı saatlerin sayısı son derece azdır, özel üretimdir, platin gibi işlenmesi zor ve altından daha değerli madenlerden yapılmıştır, koleksiyonluk değerleri vardır.
Çanak çömleğe binlerce dolar verenler neden yüzlerce parçanın uyum içinde çalıştığı, saati göstermesinin yanında hangi yılda, hangi ayda, hangi günde olunduğunu, ayın evrelerini gösteren, saniyenin 10'da birini değil 100'de birini dahi mühendislik harikası mekanik çözümlerle ölçen ve pile ihtiyaç duymayan bir makineye çok para verilmesini anlamazlar?
Benim beğendiğim ve sevdiğim saatler 1975 öncesi üretilmiş olan mekanik (otomatik) saatler zaten çok pahalı değiller fiyatları 200-300 ytl civarında, "ben bir saate bu kadar para bile vermem 5 liraya saat satıyorlar sokakta" diye beni azarlayan insanlar da tanıdım, 'kime göre neye göre' diye bir deyim var, kimine çok pahalı gelen bir nesne kimine çok ucuz gelebilir, hayat standartları ile de ilgili biraz, ayrıca biraz da kültürle ilgili:
Çünkü çok zengin olup da kalitesiz saat kullanan, kötü giyinen, plastik kalem kullanmaktan hoşlanan insanlar da var, zengin olmayıp da kolunda sanat eseri standartlarında saati olan da. Bazen para ile damıtılmış zevk buluşmayabiliyor.
Babaoğlu'nun talihsiz yazısı dolayısıyla üzerime alınmadım ve üzülmedim de, ancak binlerce dolara sahip olsam elbette bir saat koleksiyonu yapar ve pahalı saatler alırdım. Çünkü insanın kolunda bir sanat eseri taşıması kadar hoş olan şeylerin sayısı son derece azdır diye düşünmekteyim bu dünyada. Köşelerinde mızmızlanıp da bu durumu anlamayanlar olabilir, hoş görmeye gayret ediyorum, fakat insan bir yerde dayanamıyor, bir şeyler söyleme zorunluluğu hissediyorum.
Evvela şunu anlayalım saatler işlevleri dolayısıyla bilezik değildir, bilezik niyetine kullanılabilir o ayrı. Ne yazık ki salt bilezik niyetine kullananlar da vardır, olsun, bu kesinlikle hakiki saatlerin değerini düşürmez. Bazı insanların saatlerine verdikleri parayı bilinçli olarak harcadıklarını söylemek zor elbette. Zaten pahalı saat taşıyan çoğu kimsenin kuartz ile otomatik arasındaki farkı bile bilmiyor olmaları ihtimal dahilinde, büyük olasılıkla bunu Haşmet Babaoğlu da bilmiyor.
Üzüntü verici olan ise saatin ruhundan haberi olmayan ancak eli kalem tutan insanların böyle şeyler yazabiliyor olması. Oysa emek verilmiş bir saat, sadece bir saat değildir, her şeyden önce insanoğlunun zamanı ölçmedeki inatçılığını gösterir. Bir saat bizi tarihe bağlar salt bu yüzden bir saat değildir, ruhu vardır, sizinle hareket eder, sizinle yaşar, sizinle ısınır, sizinle üşür.
Haşmet Babaoğlu'nun yazdığı gibi olmadığı için bilgisayarın sağ alt köşesindeki sayısal saat veya cep telefonundaki saat benim gibi bazı insanları mutlu etmiyor, edemiyor. Oysa Babaoğlu'nun da tespit ettiği gibi çevremizde bize zamanı gösteren kaynakların sayısı modern dünyanın olanakları sayesinde arttı. Ama yine de saat kullanıyoruz.
Günlük bir yazıyı kurtaran düşünceler bana kalırsa ne yazık ki daha derinde olan felsefeyi algılamakta güçlük çekiyor.
Pahalı saatleri "Lüks bilezik takma tutkusu" diyerek aşağılıyor köşe yazarımız ancak kültürü, sanatı ve tarihi görmezden geliyor, denizin yüzeyine bakarak yazıyor, dibini görmüyor.
Kolundaki saatin kıymetini sadece kullanılan metalin cinsi ile ölçen insanlardan ben de utanıyorum elbette, bu insanlar saatlerden anlamıyor, fakat o güzelim sanat eserlerini takı niyetine kullanıyorlar diye onları ayıplamıyorum. Bilgisi olmasa da saatin güzelliğini takdir ediyorsa sorun yoktur bence. Bir güzelliği paylaşmak için çok bilgili olmanız gerekmez, sezgileriniz ile de bazı şeylerin tadına varabilirsiniz. Açıkçası sezgilerine güvenip de kaliteli ve özgün bir saate para veren insan benim gözümde güzel insandır, saatten çok anlaması gerekmez, tıpkı müzelerdeki olağanüstü güzellikteki sanat eserlerini gördüğümüz vakit hissettiğimiz hoş duyguların bir yerde bilgi ile ilgisi yoktur zaten.
Haşmet Babaoğlu'nun sorusu güzel bence, yüzeysel olan yanıtı ise külliyen yanlış.
Modern insanın kolundaki saat bize bir saçmalığı değil, geçmişimizi ve geleceğimizi gösteriyor.
