Sarı ve Zamansız

Jaeger-LeCoultre True Second mekanizması ve Gyrolab denge yayı

Lale Müldür'ün şiiri 'Sarı ve Zamansız Balad'ı okuduktan sonra böyle bir mekanizma ile karşılaşınca ister istemez mekanik saatlerin işleyişini, insanların kendi hayatlarındaki mekanizmaları ve zamanbilim'in şiirle bağını düşündüm:

Sarı ve Zamansız Balad

 

Sen yolun aydınlık tarafından
gideceksin
Ben gölge

Sen Van Morrison dinleyeceksin
Ben Peter Paul & Mary

Sen Madrid'e gitmek isteyeceksin
Ben Barselona

Sen ağaçları budayacaksın
Ben çayı

sen yağmur yağınca içeri
gireceksin
Ben kapıları

Sen yelpaze gibi açılan yaprakları
seveceksin
Ben kirazları

Sen köpekleri şımartacaksın
Ben kedileri

(Ben bir jet uçağında gideceğim
Ne zaman döneceğimi bilmeyeceğim)

Sen Ferrari'li beyefendi olacaksın
Ben karanlık bir münzevi
ta ki iyileşene kadar
ta ki iyileşene kadar

Sen bir ardıç kuşu olacaksın
Ben su

(Ben bir jet uçağında gideceğim
Ne zaman döneceğim bilmeyeceğim)

Yaşadığım hiçbir şey önemli olmayacak
yüzüğümü yeniden takana kadar
yüzüğümü yeniden takana kadar

ben aşkı mineraller, bitkiler
ve melekler olarak düşüneceğim
sen kozmik bir metin

sen Kanun eşliğinde vizyoner
resitalleri vereceksin
ben un çorbası ya da
kemanımla bir ses

sarı & zamansız
sarı & zamansız
sarı & zamansız balad

sen "kaderini uzayda ara"
ben karnabaharlara bakacağım


Lale Müldür

Mekanik saatler ve YGS

Günler öncesinden bir karmaşanın yaşanacağı belliydi, en azından hayatını bilgisayarlar ve diğer elektronik devrelere sahip makineler aracılığı ile düzenleyenler arasında bir zihin karışıklığı yaşanacağı biliniyordu.

YGS sınavının yapılacağı gün saatlerin 1 saat ileri alınacağı küresel zaman ayarlıydı, farklı küresel zamana 1 gün de olsa direnmeye çalışınca, bugün elektronik devreler istenen zamanın dışında başka bir zamanı göstermeye başladı.

Fakat bu karmaşa içinde zalim Küresel Şimdiki Zaman sadece mekanik saatlere söz geçiremedi.

Onlar kendi bildiklerince çarklarını kendi zamanlarına göre çevirip durdular. Mekanik saatlerin bağlı olduğu insanlar saatlerini ilerleyen vakitlerde ayarlayana dek onlar şaşırmayan bir üslupla eski usül yollarına devam edecekler.






Nasıl ki bütün insanları bir noktadan kontrol etmek mümkün değilse, mekanik saatlerin hepsini merkezi olarak kontrol etmek de aynı şekilde mümkün değil.

Mekanik saatler özerk mühendislik harikaları olarak kendi başlarına çalışıyor bağlı oldukları insanla birlikte hareket ediyor.

Bu durumda bir çeşit isyan da var aslında, siz saatinizi isterseniz alaturka bir zaman ayarına göre de kullanabilirsiniz, akşam güneş battığında saati 12'ye getirir, güneşe göre gününüzü düzenleyebilirsiniz. Ama işyerinizdeki bilgisayarın saatini değiştirirseniz diğer bilgisayarlar ile farklı bir zamanı göstereceğinden sorunlar yaşayabilir, bilgisayarınızın ekranı kararabilir ve bir daha açılmayabilir!

YGS sınavından nerelere geldik. :)

Yarın her şey yoluna girecek,  bir büyüğümüzün dediği gibi "vaziyete hakimiz".

Mekanik bir saatin parçalarına bakalım

Eterna: Bir yaz akşamı eğer bir yolcu...

Alaturka zamana ayarlı saatime bakıyorum, 12'ye daha 2 saatin olduğunu söylüyor. Yani zaman akşam sularına doğru akıyor. Bir yol ağzına yakın küçümen bir kuyumcu dükkanının yine dükkan ile orantılı bir şekilde ufacık vitrinine bakıyorum. Göz ucuyla da yanımdan yöremden, pahalı çantalarını bir silah gibi taşıyan rüküş kadınların geçtiğini görüyorum.

Türlü türlü olasılıkların kıyısındayız her zaman. Çok sevdiğim bir yazar olan Italo Calvino yaşasaydı buralarda, mutlaka bir şeyler yazardı bu içten içe yanıp tutuşan duran şehirle ilgili. Farklı bir mevsim ve zamanda olmama rağmen yazarın en sevdiğim kitaplarından birini hatırladım: Bir kış gecesi eğer bir yolcu.

Yaşanan günler korkutucu bir hızla kişisel sorunları bile unutturacak kadar yoğun bir gündeme sahip, dünya nereye gidiyor, insanoğlu insankızı neden bu denli zalim diye yazıklanıp düşünürken, vitrindeki Eterna'lar kalbimdeki zehirli sıkıntıyı alıp götürüyor adeta.

Bu arada yanıma bir çift geliyor, onlar da mücevherlerden sonra saatlere bakıyorlar, rahatça Eterna'lara baksınlar diye kenara çekiliyorum. Oysa onlar Eterna'lara bakıp gülüyor. Hayatlarında Eterna nedir bilmedikleri için, aslında doğru dürüst mekanik bir saat gördüklerini bile zannetmediğim bu insanlar "Şu vitrine Rolex koysalardı ne diye böyle saçma sapan markaları koymuşlar" diye kıkırdamaya başlayınca canım sıkılıyor. Dayanamayıp Eterna'nın eski ve saatçilik tarihinde çok önemli bir şirket olduğunu söylüyorum. Bana aldırmadıklarını, dinlemediklerini anlayıp susuyorum sonra. Onlar çekilince yeniden Eterna'lara bakıyorum. Alay edilmek ne fena şey.

Benim Eterna sevgim eskiden beri vardı fakat bunun aşka dönüşmesi, çok ama çok sevdiğim dünya güzeli bir dostumun kolunda görmemle başladı. Bu dünya güzeli arkadaşım hem saatlerden anladığı için hem de yeme içme tercihlerinden, giyimine kadar kendine özgü bir tarzı olan hayranlık duyduğum biridir. Onun saatinden yola çıkarak, Eterna'yı bilmeyenler için bu önemli markayı tanıtmak ve övmek istiyorum.

Saat dünyasının çok bilinen ve adı dilden dile gezen saatlerini bazen unutmak gerekir. Gören gözlerin takdir ettiği başka büyük saatler de var. Bu tür saatler nadir bulunur cinsten nesneler gibi insanın gözüne doğrudan tutulmaz, adı da öyle her yerde telaffuz edilmez. İşte Eterna böyle saatler üretir.

Her Eterna saatinde temiz bir işçilik göze çarpar. Ayrıntılardaki titizlik ve sağlam bir mimariye sahip olan kasa hemen bütün Eterna'larda imza gibidir, belirgindir.

Ayrıca Eterna saat dünyasının en eski şirketlerinden biri olmasına rağmen aynı şekilde en yenilikçi şirketlerinden biridir. Saat dünyası için devrim niteliğinde mekanizmalar geliştirmişlerdir. Ayrıca bugün saat ile azıcık ilgilenenlerin bile bildiği, saygı duyduğu, adı bir kalite simgesi olarak saatseverlerin aklına kazınmış, en büyük mekanizma üreticilerinden olan ETA, bir zamanlar Eterna'ya bağlı bir fabrikaydı sadece.

Ek okumalar:

Eterna's Revolutionary Innovations


Wikipedia: Eterna

Europa Star: A quantum leap by Eterna SA